Programma
vrijdag 8 december 2023
Moet een ziekenhuis persé een gebouw zijn? Kunnen we moderne digitale technieken niet nog veel meer inzetten voor het allerbelangrijkste: onze gezondheid? Wat als we goede en toegankelijke gezondheidszorg breder interpreteren en daar ook goede voeding en een gezonde leefomgeving bij betrekken? Fenna Heyning schetst vanuit haar persoonlijke ervaring als internist-hematoloog en als bestuurder en innovator, hoe het ziekenhuis van de toekomst eruit kan zien. Een ziekenhuis waar zorg zoveel mogelijk thuis wordt gegeven, met goede warme menselijke zorg voor iedereen die dat nodig heeft dankzij de inzet van creativiteit, durf en slimme techniek.
Deelsessie 1. Highlights tuchtrechtspraak
- Overzicht relevante tuchtrechtelijke jurisprudentie van het afgelopen jaar
Deelsessie 2. EVRM en het gezondheidsrecht
Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens blijft over tal van gezondheidsrechtelijke vragen belangrijke uitspraken doen, die ook gevolgen hebben voor de situatie in Nederland. In deze sessie komen diverse recente uitspraken van het Hof aan bod, onder andere met betrekking tot:
- Euthanasie
- Suïcide door psychiatrische patiënten
- Bescherming tegen huiselijk geweld/vrouwenmishandeling
- Verplichte zorgverzekering
- Informed consent
- Cannabis om medische redenen
- Rechten transgenders
** Deze sessie wordt via een online verbinding verzorgd. Het is mogelijk om vragen te stellen.**
Deelsessie 3. Het sociaal domein als onderdeel van het gezondheidsstelsel:
actualiteiten & ontwikkelingen
Het sociaal domein is onderdeel van het gezondheidsrecht. Onder het sociaal domein verstaan we het veld dat uitvoering geeft aan de Jeugdwet, Wmo 2015 en deels de Wet publieke gezondheid. Aan bod komt:
- Hervormingsagenda jeugd en voortgang Toekomstvisie kind- en gezinsbescherming (brief TK 20 juni 2023)
- Wet verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen
- Wet maatschappelijk verantwoord inkopen Jeugdwet en Wmo 2015
- Actualiteiten jurisprudentie Jeugdwet/Wmo 2015
Deelsessie 4. Juridische aspecten van goed bestuur
De bestuurlijke inrichting van zorginstellingen is de afgelopen jaren steeds verder gereguleerd. De Wet toetreding zorgaanbieders en Governancecode Zorg 2022 stellen nadere regels aan bestuur en toezicht. Ook de medezeggenschap in zorginstellingen blijft zich ontwikkelen. In deze sessie worden de laatste ontwikkelingen in wet- en regelgeving en rechtspraak besproken. Daarbij is ruime aandacht voor de interactieve bespreking van casuïstiek. Aan bod komt onder meer:
- Overzicht van de juridische normen voor goed bestuur
- De laatste ontwikkelingen in de wet- en regelgeving
- Recente rechtspraak op het gebied van goed bestuur
- De governance van samenwerkingsverbanden
- Publiekrechtelijk toezicht op goed bestuur
Deelsessie 5. De reikwijdte van de centrale aansprakelijkheid en de schakelbepaling
De centrale aansprakelijkheid is ingeburgerd en toch roept de bepaling vragen op als je haar bekijkt in het licht van de schakelbepaling van het BW. Wat betekent die schakelbepaling voor de aansprakelijkheid en welke situaties kunnen meeliften op de centrale aansprakelijkheidsregel? Aan bod komt:
- Reikwijdte van de centrale aansprakelijkheid
- De schakelbepaling
- De uitbreiding van de centrale aansprakelijkheid
Deelsessie 6. Publiek gezondheidsrecht en preventie
De grens aan ons zorgstelsel is bereikt, concludeerde de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving in haar recente rapport ‘Met de stroom mee’. In 2060 werkt 1 op de 3 werknemers in de zorg. De hoogste tijd dus om nog meer in te zetten op preventie met behulp van het ‘publiek gezondheidsrecht’. Het publiek gezondheidsrecht omvat de rechtsregels die de overheid ter beschikking staan om de volksgezondheid te beïnvloeden en te normeren: wetgeving en andere (grond)wettelijke normen en beginselen, zoals het EU-recht, de rechten van de patiënt en de op hulpverleners rustende professionele standaard. Aan bod komt:
- Hoe komen we van zorg naar gezondheid? Wat betekent dit voor ons als juristen? Wat is hierin de rol van het publiek gezondheidsrecht?
- Implicaties van de recente beleidsrapporten voor het gezondheidsrecht
- Het verplichtend maken van preventie
- Speciale aandacht voor alcohol- en drugsregulering
Deelsessie 7. De rol van het recht als er iets misgaat in de gezondheidszorg
In deze deelsessie worden de belangrijkste inzichten besproken uit multidisciplinair promotieonderzoek naar de rol van het recht als er iets misgaat in de gezondheidszorg. Aan bod komt:
- De noodzaak van open beleid
- De (negatieve) impact van het medisch tuchtrecht
- De mate waarin de Wkkgz tegemoetkomt aan de problemen rond het medisch aansprakelijkheidsrecht
Deelsessie 8. Integraal Zorgakkoord (IZA) en de herinrichting van het zorglandschap:
passende zorg, concentratie en spreiding
De belangrijkste inzichten in de uitvoering van IZA en aanpalende afspraken worden besproken. Aan bod komt:
- Concentratie en de uitwerking in IZA, inzichten NZA en ACM
- Contracteren en IZA: hoe, wat en waar?
- Praktijkvoorbeelden netwerkzorg en juiste zorg op de juiste plek met concentratie
Deelsessie 9. EVRM en medisch tuchtrecht
Door de jaren heen heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens verschillende uitspraken gedaan over allersoorte tuchtrecht uit verschillende landen. Deze uitpraken zijn ook van betekenis voor de praktijk van het Nederlandse medische tuchtrecht. Aan de orde komen onder meer de volgende vragen:
- Kan de medische tuchtprocedure kwalificeren als criminal charge (art. 6 EVRM) en welke consequenties zou dat hebben?
- Kan een beroepsbeperkende tuchtmaatregel het recht op ongestoord privé-leven van de beklaagde schenden (art. 8 EVRM)?
- Leveren algemeen geformuleerde tuchtnormen voldoende voorzienbaarheid op om gedragingen op af te stemmen (beperkingssystematiek EVRM)?
Deelsessie 10. De rechten van kwetsbare patiënten/cliënten
Wils(on)bekwaamheid en vertegenwoordiging in het kader van de ouderen- en gehandicaptenzorg (Wlz), zorgen dagelijks voor veel vragen in de praktijk. Waar liggen de grenzen van de bevoegdheden van vertegenwoordigers? Wat als er een verschil van mening is over de wilsbekwaamheid van een cliënt? Wat is de impact van het VN-verdrag voor mensen met een beperking op dit thema? Aan bod komt:
- Hoe verhouden wilsonbekwaamheid en vertegenwoordiging zich tot elkaar?
- Hoe ga je hier als zorgaanbieder mee om?
- Lessen uit de jurisprudentie
- Actualiteiten: onder andere de nieuwe handreiking gericht op wilsbekwaamheid bij ouderen en mensen met een verstandelijke beperking
Deelsessie 11. De Forensische zorg: een steekje los?
Aan de patiënten die in de forensische zorg, zoals TBS-klinieken verblijven zit overduidelijk een steekje los. Maar ook aan de professionals die er willen werken moet wel een steekje los zitten, althans dat lijkt de publieke opinie. En hoe zit het met de processen, bijvoorbeeld in de besluitvorming over verlof van forensische patiënten of in de overdracht naar andere zorgaanbieders? Aan bod komt:
- “Losse steekjes” in de forensische zorg: aan wie en waar?, hoe problematisch zijn ze en vooral hoe kunnen we ze herstellen of verbinden?
- De noodzaak van wetenschappelijk onderzoek vanuit drie perspectieven: Patiënten, Professionals en Processen
- Het belang van trauma-informed care, veerkracht, zorgvuldige communicatie en goede samenwerking
- Kansen om de forensische zorg verder te verbeteren
Deelsessie 12. Zorgcontractering en regulering: ontwikkelingen en actualiteiten
Volgens velen zijn de grenzen van ons huidige zorgstelsel bereikt en zou gereguleerde concurrentie moeten worden vervangen door samenwerking. In deze deelsessie aandacht voor de huidige stand van zaken: wat gebeurt er in de zorginkoop en de zorgverzekering? Hoe staat het met de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord en zien we al juridische gevolgen? Tot slot bespreken we de toekomst van het zorgstelsel, bijvoorbeeld aan de hand van het rapport ‘Met de stroom mee’ van de RVS. Aan bod komt:
- Wat moeten zorgverzekeraars vergoeden voor niet-gecontracteerde zorg?
- ‘Reële tarieven’: wat is de stand van zaken?
- Integraal Zorgakkoord (IZA): zien we al juridische gevolgen?
- Adviezen voor de toekomst van het zorgstelsel: much ado about nothing?
Deelsessie 13. Highlights tuchtrechtspraak [herhaling van sessie 1]
Overzicht relevante tuchtrechtelijke jurisprudentie van het afgelopen jaar
Deelsessie 14. Privacy en gegevensbescherming: ontwikkelingen en actualiteiten
In het Integraal Zorgakkoord (IZA) is nadrukkelijk ingezet op samenwerking in (regionale) zorgnetwerken. Inmiddels hebben vele samenwerkingsinitiatieven het daglicht gezien. Digitale gegevensuitwisseling is hierin een belangrijke voorwaarde. En welke andere actualiteiten op het terrein van privacy en gegevensbescherming zijn van belang voor uw praktijk? Aan bod komt:
- Actuele ontwikkelingen digitale gegevensuitwisseling in het kader van het Integraal Zorgakkoord
- Update van actuele jurisprudentie en (nieuwe) wetgeving
Deelsessie 15. Actualiteiten strafrecht in de zorg
Een strafprocedure is één van de mogelijke juridische reacties op een incident bij de behandeling van een patiënt. Hoewel het strafrecht wellicht een geringe rol speelt als het gaat om aantallen vervolgingen en veroordelingen, is het strafrecht een niet te verwaarlozen juridische actie met grote maatschappelijke en voor de betrokkenen zeer ingrijpende gevolgen. In deze sessie wordt ingegaan op een aantal aspecten van het strafrecht in het geval van een normoverschrijding van een hulpverlener (arts of ziekenhuis).
Aan bod komt onder meer
- Actuele uitspraken rondom hulp bij zelfdoding;
- Medisch beroepsgeheim in strafzaken
- Overige actualiteiten strafrecht in de zorg
Deelsessie 16. 15 jaar Geneesmiddelenwet: tijd voor een feestlift?
Feestjes moet je vieren. De Geneesmiddelenwet bestaat inmiddels iets langer dan 15 jaar en dat is een mooie gelegenheid om de balans op te maken. De sprekers gaan in op enkele basisbegrippen, zoals het onderscheid tussen de fabrikantenvergunning, de groothandelsvergunning en de handelsvergunning. Verder komen actuele ontwikkelingen aan bod, waaronder:
- Afbakening tussen geneesmiddelen en andere gereguleerde producten (aandieningscriterium)
- Off-label use
- De dokterstas
- Geneesmiddelentekorten
- De drogist
- Gunstbetoon en transparantie
- De herziening van de Europese geneesmiddelenwetgeving
Onze jeugd wordt steeds dikker. In Nederland heeft bijna 1 op de 6 kinderen tussen 4 en 18 jaar overgewicht of obesitas. Een toename is vooral te zien in de groep jongvolwassenen. Een kwart van de jongeren tussen de 18 en 25 is te zwaar en 7 procent heeft obesitas (Leefstijlmonitor 2022, CBS/RIVM). De Nederlandse Zorgautoriteit maakte onlangs bekend dat de ketenaanpak van zorg en ondersteuning voor kinderen met overgewicht en obesitas vanaf 2024 structureel wordt bekostigd. Zo groot zijn de zorgen.
Kinderen die te zwaar zijn, hebben meer kans op gezondheidsproblemen zoals diabetes, hart- en vaatziekten en gewrichtsproblemen. Bovendien kan overgewicht een negatieve invloed hebben op het zelfvertrouwen en de kwaliteit van leven van kinderen. Ernstig overgewicht is een chronische ziekte, maar kinderen voelen zich vaak niet ziek. En dat willen we graag zo houden. De medische zorg hoort daarom wat dr. Saskia Bouma betreft ook niet thuis binnen de muren een ziekenhuis. Overgewicht is zoveel meer dan minder eten en meer bewegen. Vaak spelen verschillende factoren een rol bij het ontstaan ervan. Dat vraagt om een aanpak vanuit verschillende disciplines, die kennis hebben van overgewicht bij kinderen.