Programma

Overzicht relevante tuchtrechtelijke jurisprudentie van het afgelopen jaar.

Op basis van onze Grondwet heeft de overheid de plicht om zorg te dragen voor de volksgezondheid. Het 'publiek gezondheidsrecht' omvat de rechtsregels die de overheid ter beschikking staan om de volksgezondheid te beïnvloeden en te normeren. In deze bijdrage komen wetgeving en andere (grond)wettelijke normen en beginselen, zoals het EU-recht, de rechten van de patiënt en de op hulpverleners rustende professionele standaard aan bod.

De volgende thema’s worden behandeld:

• Regulering van screening
• Vaccinatie
• Regulering van ongezonde producten als tabak en junkfood

De volgende thema's worden behandeld:

• Actualiteiten Jeugdwet/Wmo 2015
• Woonplaatsbeginsel Wmo 2015
• Hervormingen jeugdzorg en voortgang Toekomstvisie kind- en gezinsbescherming (brief TK 13 mei 2022)
• Wet verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen

De bestuurlijke inrichting van zorginstellingen wordt steeds verder gereguleerd. De Wet toetreding zorgaanbieders stelt nadere regels aan bestuur en toezicht. De medezeggenschap in zorginstellingen blijft zich ontwikkelen. In deze sessie worden de laatste ontwikkelingen in wetgeving en rechtspraak besproken. Daarbij is ruime aandacht voor de interactieve bespreking van casuïstiek.

Aan bod komt onder andere:

• De governance van samenwerkingsverbanden, mede aan de hand van de Governancecode 2022
• Verslaglegging en verantwoording: wat verandert er?
• Publiekrechtelijk toezicht op goed bestuur: wat levert het tot nu toe op?

Een belangrijke ontwikkeling in de gezondheidszorg betreft ‘netwerkzorg’. Deze vorm van zorg heeft verbetering van zorg tot doel; de patiënt heeft baat bij de juiste zorg op de juiste plek. Netwerkzorg is dus een goede ontwikkeling, maar een neveneffect is dat onzorgvuldigheden in die samenwerking tot schade kunnen leiden. Het is niet uitgesloten dat de patiënt zijn schade op het zorgnetwerk wil verhalen. Maar hoe moet hij dat doen? Een snelle conclusie leert dat dit niet eenvoudig is, omdat het civiele aansprakelijkheidsrecht niet lijkt te zijn ingericht op deze variant van zorg.

Aan bod komt:

• De ontwikkeling van netwerkzorg
• De varianten waarin netwerkzorg kan voorkomen
• De toepassing van het civiele aansprakelijkheidsrecht als het gaat om samenwerkingsgebreken met schade tot gevolg

Deelnemers worden uitgenodigd om mee te denken over passende oplossingen.

In december 2021 verscheen het eerste deel van de evaluatie van de Wzd. Het tweede deel van de wetsevaluatie wordt later dit jaar verwacht.De Wzd is binnen twee jaar na inwerkingtreding op verzoek van de Tweede Kamer geëvalueerd, mede vanuit het belang van het cliëntenperspectief, maar ook vanuit het belang van zorgorganisaties. In deze eerste wetsevaluatie zou centraal moeten staan of de rechtsbescherming van cliënten daadwerkelijk is verbeterd. Ook zou de evaluatie in samenspraak met cliënten uitgevoerd moeten worden.

Aan bod komt:

• Uitkomsten van deze wetsevaluatie voor de praktijk en in het bijzonder voor de rechtspositie van cliënten
• De betekenis van deze wetsevaluatie voor zorgorganisaties. Er is veel kritiek vanuit het veld op de Wzd vanwege de administratieve lasten, maar is dat terechte kritiek?

Het recht is gestoeld op moraal. Ethische discussies leiden tot wijzigingen in wet- en regelgeving. Vanuit ethisch perspectief kijken we in deze sessie naar medisch wetenschappelijk onderzoek, een veld in beweging.

Aan bod komt:

• Welke aanpassingen zijn wenselijk in een systeem dat is geschoeid op een beschermingsparadigma, zonder het kind met het badwater weg te gooien?
• Hoe kunnen we proefpersonen beschermen en gelijktijdig uitkomsten van onderzoek breed toegankelijk maken? Leidt meer bescherming van het individu tot meer risico voor de groep door gebrek aan kennis?
• Welke rol speelt wetgeving in relatie tot voorafgaande ethische kwesties?

passende zorg, concentratie en spreiding

Op 16 september jl. is na maanden onderhandelingen het Integraal Zorg Akkoord (IZA) getekend en aangeboden aan de Tweede Kamer. Het akkoord is getiteld 'Samen werken aan gezonde zorg' en heeft als doel de zorg voor de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar te houden. Om dit te bereiken zijn afspraken gemaakt tussen het ministerie van VWS en een groot aantal partijen in de zorg, zoals onder meer overkoepelende organisaties van ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg en de ouderenzorg.

Aan bod komt:

• Concentratie en volumenormen juridisch bekeken: juiste zorg op de juiste plek
• Regiobeelden en regioplannen: een nieuwe vorm van aanbodregulering?
• Toepassing van de AMvB Acute zorg
• Mededingingsrecht in de dode hoek?

Overzicht relevante tuchtrechtelijke jurisprudentie van het afgelopen jaar.

De verwachtingen van de Wvggz die op 1 januari 2020 in werking trad, zijn hooggespannen. Zo beoogt de nieuwe wet de rechtspositie van de cliënt te versterken en het ultimum remedium-beginsel beter te waarborgen. Maakt zij die verwachtingen ook waar en leidt zij inderdaad tot het terugdringen van dwang en het meer rekening houden met de voorkeuren van de cliënt? Aan de hand van de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen van de wetsevaluatie wordt op die vraag antwoord gegeven.

In dit verband komen onder andere aan bod:

• Opzet en uitvoering van het evaluatieonderzoek
• Inhoud en doelstellingen van de Wvggz op hoofdlijnen
• Belangrijkste resultaten van het empirische deelonderzoek
• Conclusies en aanbevelingen met betrekking tot zorgmachtiging, crisismaatregel, ambulante verplichte zorg, klachtrecht, rol van de gemeente e.d.

De jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens speelt een belangrijke rol in het gezondheidsrecht. In deze sessie wordt de rol en benadering van het Hof verduidelijkt aan de hand van een aantal belangrijke en actuele gezondheidsrechtelijke thema’s. Aan bod komen:

• De wijze van toetsing door het Hof van gezondheidsrechtelijke vragen
• Toegang tot en kwaliteit van zorg
• Behandeling van psychiatrische patiënten
• Medische aansprakelijkheid
• Lessen uit de COVID-jurisprudentie
• Wils(on)bekwaamheid
• Euthanasie, abortus en andere medisch-ethische kwesties

Per 1 januari 2022 geldt de vernieuwde Regeling transparantie zorginkoopproces van de NZa. We bespreken de belangrijkste wijzigingen en gaan in op de vraag wat zorgaanbieders en zorgverzekeraars wel en niet kunnen verwachten van de NZa als toezichthouder op het proces van zorgcontractering. Daarnaast wordt aandacht besteed aan actuele jurisprudentie en rechtsontwikkelingen op het gebied van zorginkoop.

Aan bod komt onder meer:

• Controlegeschillen en terugvorderingsgeschillen
• De houdbaarheid van omzetplafonds en doorleververplichtingen
• De veranderende positie van niet-gecontracteerde zorgaanbieders
• Relevante wijzigingen in wet- en regelgeving op het gebied van contractering en regulering

Een belangrijke ontwikkeling in de gezondheidszorg betreft ‘netwerkzorg’. Deze vorm van zorg heeft verbetering van zorg tot doel; de patiënt heeft baat bij de juiste zorg op de juiste plek. Netwerkzorg is dus een goede ontwikkeling, maar een neveneffect is dat onzorgvuldigheden in die samenwerking tot schade kunnen leiden. Het is niet uitgesloten dat de patiënt zijn schade op het zorgnetwerk wil verhalen. Maar hoe moet hij dat doen? Een snelle conclusie leert dat dit niet eenvoudig is, omdat het civiele aansprakelijkheidsrecht niet lijkt te zijn ingericht op deze variant van zorg.

Aan bod komt:

• De ontwikkeling van netwerkzorg
• De varianten waarin netwerkzorg kan voorkomen
• De toepassing van het civiele aansprakelijkheidsrecht als het gaat om samenwerkingsgebreken met schade tot gevolg

Deelnemers worden uitgenodigd om mee te denken over passende oplossingen.

Het terrein van gegevensbescherming is volop in beweging. In deze sessie staan we stil bij ontwikkelingen en actualiteiten, waaronder in elk geval het nieuwe wetsvoorstel inzake de Verzamelwet gegevensbescherming.

Aan bod komt:

• Wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming, onder andere:
  • Wijziging van de definitie van strafrechtelijke gegevens
  • Positie van jongeren en het verlenen of intrekken van toestemming
  • Bewaarplicht van medische dossiers bij ontstentenis van de hulpverlener
• Actuele jurisprudentie

Aan de orde komt:

• Samenwerkingsprotocol IGJ - OM
• Actualiteiten strafrecht in de zorg
• Niet ingrijpen door zorgverlener bij suïcide strafbaar?

De Europese Commissie heeft een voorstel gedaan voor een nieuwe AI-verordening om het gebruik van artificiële intelligentie te reguleren. Deze verordening heeft ook implicaties voor het gebruik van AI in de zorg. Steeds meer medische hulpmiddelen zijn geïntegreerd met AI en AI wordt steeds vaker ingezet bij het stellen van diagnoses. Hoewel de verordening meer publiekrechtelijk van aard is, is de verwachting dat deze ook zijn weerslag heeft op bestaande privaatrechtelijke rechtsverhoudingen, waaronder die tussen ziekenhuis en leverancier en/of producent, alsmede die tussen arts en patiënt op grond van de geneeskundige behandelingsovereenkomst.

Aan bod komt:

• Belangrijkste wijzigingen uit het voorstel voor een AI-verordening
• Aansprakelijkheidsrechtelijke implicaties van het gebruik van AI voor de medische beroepsgroep