Programma
Tijdens de coronacrisis waren flexibiliteit en aanpassingsvermogen voor de zorgsector belangrijker dan ooit. En dat zelfde gold ook de toezichthouder op die zorg (IGJ). Ook de inspectie werd soms voor ingewikkelde dilemma’s geplaatst. Vroeger was de rol van de inspectie vooral het controleren op naleving van wetten en regels. Later hield de IGJ steeds meer vanuit vertrouwen toezicht op kwaliteit en is het toezicht vooral gericht op leren en verbeteren. Maar als de wereld verandert, wat is dan de rol en de taak van een toezichthouder? Volgen we de wet of dienen we de burgers? Hoe zijn we het effectiefst? En waar voegen we maatschappelijk waarde toe?
Deelsessie 1. Wet verplichte ggz (Wvggz) in de praktijk
- De idee van de wetgever en de weerbarstige praktijk
- Knelpunten bij de implementatie
- Voor- en nadelen van de zorgmachtiging
- Zorgbehoefte, wensen en voorkeuren, klachtregeling
- Wilsbekwaamheid en vertegenwoordiging
Deelsessie 2. Het sociaal domein als onderdeel gezondheidsstelsel: actualiteiten & ontwikkelingen
- Actualiteiten rechtspraak Jeugdwet/Wmo 2015;
- Actualiteiten afbakeningsproblematiek binnen het gezondheidsstelsel (afbakening met de Zvw en Wlz);
- Ontwikkelingen binnen het sociaal domein (waaronder het nieuwe woonplaatsbeginsel Jeugdwet).
Deelsessie 3. Highlights tuchtrechtspraak
- Overzicht relevante tuchtrechtelijke jurisprudentie van het afgelopen jaar
Deelsessie 4. Juridische aspecten van goed bestuur
- Wijzigingen in de wet: de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) van 1 juli 2021, de nieuwe Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) en de Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders (AWTZa) per 1 januari 2022
- Governancecommissie en Ondernemingskamer
- Publiekrechtelijk toezicht op goed bestuur
Deelsessie 5. Wet zorg en dwang (Wzd) in de praktijk
- Cliënten in de ouderenzorg en zorg voor mensen met een verstandelijke beperking kregen tijdens de COVID-pandemie te maken met diverse beperkingen zoals een strikte bezoekregeling, niet mogen wandelen buiten en soms ook verplichte quarantaine op de kamer. Hoe verhouden deze maatregelen zich tot de Wzd?
- De Wzd heeft een zeer brede reikwijdte. Diverse uitspraken laten echter zien dat er ook doelgroepen zijn die thuis horen in de Wzd, maar niet voldoen aan de strikte eisen van de Wzd. Een overzicht van actuele jurisprudentie in relatie tot de reikwijdte van de Wzd.
- Trends in uitspraken van de Landelijke klachtencommissie onvrijwillige zorg (KCOZ)
- Welke knelpunten doen zich nog meer voor in de Wzd?
- Recente en/of toekomstige wijzigingen van de Wzd
Deelsessie 6. E-health en goede zorg: ethische lessen uit de pandemie
Er wordt in verschillende (zorg)contexten gebruik gemaakt van verschillende vormen van E-health. Daarmee worden diverse en uiteenlopende doelen nagestreefd. Publieke gezondheidsdoelen, zoals infectiebestrijding en het opsporen van risico-indicatoren voor ziekten. En individuele gezondheidsdoelen, zoals crisishulp, overbrugging wachtlijst, intake/triage, diagnostiek, behandeling, monitoring etcetera. Tijdens de coronacrisis werd men gedwongen gebruik te maken van verschillende vormen van E-health. Zo verving E-health zeker tijdens de eerste golf grotendeels de (ambulante en poliklinische) ‘fysieke’ zorg.
Aan bod komt:
- Erasmus MC onderzoek naar en analyse van 8 casus - E-health toepassingen - met betrekking tot de eerstelijnszorg, langdurige zorg en de GGZ; onder andere beeldbellen, digitale MDO’s, het gebruik van de virtuele bril en anonieme zorg.
- Wat is goede zorg bij de verschillende toepassingen van E-health?
Deelsessie 7. Voortschrijdend inzicht aansprakelijkheid medische hulpzaken
Op 19 juni 2020 deed de Hoge Raad tot twee keer uitspraak over de aansprakelijkheid van de hulpverlener voor het gebruik van ongeschikte medische hulpzaken. Inmiddels zijn we een jaar verder en hebben meerdere auteurs zich uitgesproken over de bedoeling van de Hoge Raad. De inzichten verschillen maar niettemin kan van een voortschrijdend inzicht worden gesproken en lijkt het zelf mogelijk wat concreter te worden waar het gaat om de duiding van het begrip state of the art. Onderwerpen van deze sessie zijn:
- De diverse inzichten over de bedoeling van de Hoge Raad in relatie tot de aansprakelijkheid van de hulpverlener
- Het inzicht dat het meest wordt gedragen
- Interpretatie van het begrip state of the art in oude en nieuwe uitspraken
Deelsessie 8. Ontwikkelingen in de ziekenhuisorganisatie
- Governance van de ziekenhuisorganisatie: innovatieve sturingsmodellen
- Het Medisch Specialistisch Bedrijf (MSB) en (gedwongen) loondienstverband
- Samenwerking tussen ziekenhuizen: de lessen van Corona en de AMVB Acute Zorg
Deelsessie 9. Europese regulering van artificiële intelligentie in de zorg
Steeds meer zorginstellingen willen gebruik maken van artificiële intelligentie (AI) om de zorg efficiënter, toegankelijker en beter te maken. Op Europees niveau worden de eerste stappen gezet om deze technologie te reguleren. Zo werd in april 2021 het wetsvoorstel voor een Artificial Intelligence Act gepresenteerd.
Onderwerpen van deze sessie zijn:
- Voordelen en risico’s van AI in de zorg
- Mogelijke knelpunten voor patiëntenrechten
- Europese reguleringsinstrumenten: van Verordening Medische Hulpmiddelen tot Algemene Verordening Gegevensbescherming
- De nieuwe Artificial Intelligence Act
Deelsessie 10. Zorg en Jeugd: ontwikkelingen en actualiteiten
- Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
- Complexiteit scheidingszaken jeugddomein (klachten en geschillen over instemming hulp kind)
- Gegevensuitwisseling binnen het jeugddomein
Deelsessie 11. Evaluatie Wkkgz (I): Kwaliteit van zorg & Toezicht
Op 1 januari 2016 verving de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) de Kwaliteitswet zorginstellingen en de Wet klachtrecht cliënten zorgsector. Inmiddels zijn we vijf jaar verder en is de Wkkgz geëvalueerd. De evaluatie wijst uit dat de wet het bereiken van de gestelde doelen - het bevorderen van de kwaliteit van zorg en het versterken van de positie van de cliënt - daadwerkelijk bevordert. De evaluatie laat echter ook zien dat er nog punten ter verbetering zijn.
In deze sessie komt aan bod:
- Regulering kwaliteit van zorg
- Omgaan met incidenten
- Meldplichten calamiteiten en disfunctioneren
- Toezicht door de Inspectie
- Samenhang met andere wetgeving
Deelsessie 12. Zorginkoop en regulering: ontwikkelingen en actualiteiten
- Wat moeten zorgverzekeraars vergoeden?
- Wanneer mogen zorgverzekeraars machtigingen weigeren?
- Hoe moeten zorgverzekeraars controles uitvoeren?
- ‘Reële tarieven’: wat is de stand van zaken?
Deelsessie 13. Evaluatie Wkkgz (II): Reikwijdte & Klachten en geschillen
Op 1 januari 2016 verving de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) de Kwaliteitswet zorginstellingen en de Wet klachtrecht cliënten zorgsector. Inmiddels zijn we vijf jaar verder en is de Wkkgz geëvalueerd. De evaluatie wijst uit dat de wet het bereiken van de gestelde doelen - het bevorderen van de kwaliteit van zorg en het versterken van de positie van de cliënt - daadwerkelijk bevordert. De evaluatie laat echter ook zien dat er nog punten ter verbetering zijn.
In deze sessie komt aan bod:
- Reikwijdte wet in relatie tot het begrip zorgaanbieder
- Klachten en geschillen; kan het zo blijven of moet het anders?
Deelsessie 14. EVRM en het gezondheidsrecht
De jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens speelt een belangrijke rol het gezondheidsrecht. Hierin wordt de rol en benadering van het Hof verduidelijkt aan de hand van een aantal belangrijke thema’s. Aan bod komen:
- Positieve verplichtingen en 'margin of appreciation'
- Toegang tot zorg
- Detentie
- Euthanasie, abortus en andere medisch-ethische kwesties
- Vaccinatie
Deelsessie 15. Actualiteiten strafrecht in de zorg
- Actualiteiten strafrecht in de zorg: wat gebeurde er dit jaar?
- Calamiteiten en strafrecht: hoe zit dat?
- Vordering medische gegevens: wanneer voldoet de arts daar wel (en niet) aan?
Deelsessie 16. Privacy en gegevensuitwisseling
Gegevensuitwisseling in de zorg digitaliseert steeds meer. Dat biedt kansen maar vraagt ook aandacht voor privacy en gegevensbescherming. Dat is onder meer geregeld in de (U)AVG, WGBO en 'Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg', oftewel de Wabvpz. Aan bod komen:
- Elektronische inzage en afschrift per 1 juli 2020 volgens de Wabvpz
- Privacy en gegevensbeschermingsrechtelijke wet- en regelgeving rondom Covid-19
- Toekomstige wetgeving: Wetsvoorstel elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz)
- Actuele jurisprudentie
Peter Bennemeer vergelijkt de zorg met de Apollo 13 in nood. ‘Als daar de protocollen waren gevolgd, hadden we de astronauten nooit levend beneden gekregen. Alleen door radicale keuzes is het in 1970 wel gelukt.’ En zo zou de zorg ook radicaal moeten veranderen. Een pleidooi voor het schrappen van onzinnige zorg. ‘Er is geen enkele reden dat zorgkosten stijgen.’ Houston we have a (zorg)problem.
Peter Bennemeer was als bestuurder van ziekenhuis Bernhoven in Uden verantwoordelijk voor deze transformatie. Hij beschrijft hoe hij te werk is gegaan, als buitenstaander, afkomstig uit het bedrijfsleven. Hij deelt zijn verbazing over het ontbreken van deugdelijke managementinformatie, over de complexe kluwen van belangengroepen die een ziekenhuis is en over de cultuur van wantrouwen die hij aantreft. Hij vertelt hoe hij de belangrijkste zorgverzekeraars verleidt om een langjarig contract met Bernhoven aan te gaan, hoe 100 kwaliteitsinitiatieven tot minder zorg leiden en hoe hij de medisch specialisten in het ziekenhuis in loondienst weet te krijgen. En als hij na de diagnose kanker zelf tweemaal in het ziekenhuis terecht komt, komt het tot een leerzame blik vanuit patiëntperspectief.
